Het Nupke en de andere Geldropse molens

GELDROP-MIERLO - Ze horen onmiskenbaar bij het Nederlandse landschap: molens. Honderden staan er nog in Nederland, vaak eeuwenoud. In Geldrop staat korenmolen Het Nupke, in 1843 gebouwd.

door Martin de Bruijne

Bouwer en molenaar van de belt-korenmolen was Anthonij Sevens uit het Belgische Overpelt. Het was zeker niet de eerste molen in Geldrop. Sinds de middeleeuwen stond er een watermolen aan de Kleine Dommel. Deze molen werd gebruikt als graanmolen, oliemolen en volmolen. Theodoor Jean Victor, baron de Heusch van Zangerije uit het Belgische Vliermaal, was sinds 1818 eigenaar van de Geldropse watermolen. De baron had de molen verworven van de Vrouwe van Mierlo.

Afgebroken en gesloopt

De watermolen werd in 1854 gekocht door de firma Van den Heuvel, negen jaar later werd de molen gesloopt.
Toen stond de korenmolen, die we nu kennen als het Nupke, er dus al. Maar er waren eerder al molens in Geldrop. Op het Zand in Zesgehuchten werd in 1811 een windvolmolen gebouwd. Die was nodig voor de toen nog bloeiende textielindustrie. Dat duurde nog maar een paar jaar, de molen werd in 1818 verkocht door de fabrikeurs. In 1844 werd die molen afgebroken en verplaatst naar Asten. Daar is de molen in 1930 gesloopt. Er was nog een molen aan de Eindhovenseweg, in 1863 gebouwd door Johannes Smulders, die tussen 1874 en 1905 ook burgemeester van Zesgehuchten was. Die molen is in 1927 gesloopt.
Molenaar Sevens en molenaar Dirk Verbeek uit Heeze bemaalden waarschijnlijk al voor 1814 de watermolen op de Kleine Dommel en de windmolen in Zesgehuchten.

Onenigheid

Verbeek was de pachter van de molens, Sevens was in dienst als molenaar. De twee kregen onenigheid en Sevens verbrak in 1841 de samenwerking. Hij vroeg aan Koning Willem II vergunning om een eigen molen te bouwen. Het gemeentebestuur van Geldrop stemt in en in 1843 staat de molen er. Antonie Sevens sterft in 1849, zoon Anthonius zet het werk als molenaar voort.
De molen wordt in 1870 gekocht door de dan 38-jarige Theodorus Verbeek uit Heeze. Hij gaat met vrouw en kinderen in de molen wonen. De zoons zetten het molenbedrijf later voort, in 1920 komt er een nieuwe eigenaar. Paulus Joseph Rooymans koopt de molen en verkoopt deze dertien jaar later aan Obbing.

Deze zal tot zijn overlijden in 1967 molenaar blijven in Geldrop. Zijn vrouw was eerder al overleden, hun beide dochters zijn geen molenaar. De korenmolen staat stil en raakt in verval. Dat duurt tot 1978. Dan koopt de gemeente Geldrop de molen en volgt er een grote restauratie. Anno 2022 draait de molen door de inzet van een groep vrijwillig molenaars.

Informatie en foto’s

Op de foto links staat de molen van Sprengers, rechts zien we de molen aan de Nieuwendijk. Wie meer weet over de molens in Geldrop en Mierlo kan mailen naar redactie@middenstandsbelangen.nl.